Menntaskólinn í
 Reykjavík
  Efnafræði í 4. bekk

Sýrustig

Í öllum vatnslausnum eru bæði oxóníumjónir, H3O+, og hýdroxíðjónir, OH-.
Í hreinu vatni er jafnmikið af báðum jónunum. Við 25°C er [H3O+] = [OH-] = 1·10-7M.
Margfeldi styrks jónanna er:

Kv = [H3O+] · [OH-]=1·10-14M2.

Sýrustigið er miðað við styrk oxóníumjóna í lausninni:

pH = -log[H3O+]

Reiknaðu eftirfarandi dæmi og skráðu svörin í reitina.

Athugaðu að notaður er punktur í tugabrotum í stað kommu.

  1. Í 0,5 M saltsýrulausn er sýrustigið, pH =
  2. Í magasafa er 0,03 M saltsýra með sýrustigið, pH =
  3. Í borðediki mælist [H3O+] = 0.003M og í því er pH =
  4. Í hreinu vatni er sýrustigið, pH =
Athugasemd:

Samband sýrustigs, styrks oxóníumjóna og styrks hýdroxíðsjóna

Í eftirfarandi skema geturðu kannað hvort þú hefur reiknað dæmi rétt sem eru fólgin í því að þú veist eina af stærðunum pH, [H3O+] eða [OH-] og getur þá reiknað hinar tvær.
Dæmi:
Reiknaðu [H3O+] og pH í lausn sem er 0,01M NaOH.
Í lausninni er [OH-] = 0,01M þar sem NaOH er rammur basi
þá er [H3O+] = 1·10-14/0,01 = 1·10-12M
og þar með er sýrustigið pH = -log[H3O+] = -log1·10-12 = 12,
Skráðu tölurnar úr dæminu í reitina og kannaðu hvernig forritið vinnur, en það reiknar með þremur marktækum tölustöfum.
Athugaðu að nota punkt í tugabrotum og tala eins og 1·10-12 er skráð inn sem 1e-12.
Forritið reiknar ef smellt er með músinni utan við reitinn sem skráð er í.

Styrkur oxóníumjóna, [H3O+] = M
Styrkur hýdroxíðjóna, [OH-] = M
Sýrustig, pH =
Athugasemd:

Dæmi





© Björn Búi Jónsson, bjornbui@ismennt.is